Standardy ochrony małoletnich w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

Zarządzenie Nr 6/2024

Dyrektora Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

z dnia 2 sierpnia 2024 r.

 

w sprawie: wprowadzenia Standardów ochrony małoletnich w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

 

Na podstawie § 6 pkt. 1 Statutu Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, stanowiącego załącznik do Uchwały nr XIX/348/20 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 18 maja 2020 r. w sprawie nadania statutu Zespołowi Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego oraz art. 22b z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tj. Dz. U. z 2024 r., poz. 560) zarządzam, co następuje:

 

§ 1

Wprowadzam Standardy ochrony małoletnich w  Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, stanowiące załącznik do niniejszego Zarządzenia.

 

§ 2

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

 

 

Dyrektor ZPKWW

(-)Rafał Śniegocki

 

 

Załącznik do Zarządzenia nr 6/2024

Dyrektora Zespołu Parków Krajobrazowych

Województwa Wielkopolskiego

z dnia 2 sierpnia 2024 r.

 

 

 

Standardy ochrony małoletnich w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

 

§ 1

Podstawa prawna

 

1. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tj. Dz. U. z 2024 r., poz. 560),
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809),
3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (tj. Dz. U. z 2024 r., poz. 424, ze. zm.).

§ 2

Stosowanie standardów

 

1. Pracownicy Zespołu  Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego realizują zasady ochrony małoletnich w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych jednostki oraz swoich kompetencji.
2. Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracownika lub inną osobę dopuszczoną do działalności związanej z edukacją jest działanie dla dobra małoletniego i w jego najlepszym interesie. Pracownik jest zobowiązany do utrzymania profesjonalnej relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych małoletnich. Należy działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji zachowania.

 

§ 3

Słownik pojęć

Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:

1. Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego (ZPKWW) – należy przez to rozumieć Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, który od 1 sierpnia 2009 roku stanowi wojewódzką samorządową jednostkę organizacyjną, finansowaną z budżetu państwa i budżetu samorządu województwa wielkopolskiego, w którego skład wchodzą  Ośrodki Edukacji Przyrodniczej w Chalinie i Lądzie i który zarządza parkami krajobrazowymi i obszarami chronionego krajobrazu na terenie województwa wielkopolskiego;
2. Dyrektorze ZPKWW – należy przez to rozumieć Dyrektora Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego;
3. Pracowniku ZPKWW – należy przez to rozumieć każdą osobę zatrudnioną w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego lub osobę współpracującą z ZPKWW (np. zleceniobiorcę, usługodawcę, praktykanta, stażystę itp.), która ma lub może mieć kontakt z małoletnimi;
4. Małoletnim – należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18 roku życia;
5. Rodzicu – należy przez to rozumieć przedstawiciela ustawowego małoletniego pozostającego pod jego władzą rodzicielską;
6. Opiekunie – należy przez to rozumieć opiekuna prawnego małoletniego, tj. osobę, która jest przedstawicielem ustawowym małoletniego, może dokonywać czynności prawnych w imieniu małoletniego i ma za zadanie chronić jego interesy prawne, osobiste i finansowe;
7. Procedurach – należy przez to rozumieć działania, jakie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia małoletniego lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony pracowników, rówieśników i osób obcych;
8. Standardy – należy przez to rozumieć niniejszy dokument wraz z załącznikami, wprowadzony na podstawie zarządzenia Dyrektora ZPKWW.

§ 4

Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników oraz dopuszczenia osób do działalności edukacyjnej

 

1. Zasady bezpiecznych relacji pracowników ZPKWW z małoletnimi, określone przez Standardy, obowiązują wszystkich pracowników, zleceniodawców, praktykantów itp., a także każdą dorosłą osobę mającą kontakt z małoletnimi, znajdującymi się w trakcie zajęć organizowanych i prowadzonych przez pracowników ZPKWW.
2. Znajomość i zaakceptowanie zasad przez pracowników są potwierdzone podpisaniem oświadczenia, którego wzór stanowi załącznik nr 1.
3. Nabór pracowników do pracy w ZPKWW odbywa się zgodnie z uwzględnieniem niniejszych Standardów, w szczególności w przypadku pracowników mających bezpośredni kontakt z małoletnimi. Kandydat do pracy jest zobowiązany dostarczyć dane osobowe niezbędne do jego weryfikacji. Dyrektor ZPKWW przeprowadza weryfikację w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej 15 lat wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze, zgodnie z procedurą określoną w załączniku nr 2.
4. Osoba dopuszczona do wykonywania działalności edukacyjnej innej niż stosunek pracy w ramach prowadzonej przez ZPKWW działalności podlega obowiązkowi sprawdzenia w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – Rejestr z dostępem ograniczonym oraz Rejestr osób w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich  poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze oraz przedkłada informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie określonym w art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tj. Dz. U. z 2024 r., poz. 560).
5. Osoba dopuszczona do wykonywania działalności edukacyjnej innej niż stosunek pracy zobowiązana jest przed przystąpieniem do wykonywania zadań do złożenia oświadczenia według wzoru określonego w załączniku nr 3.
6. Nie ma takiej konieczności jedynie wówczas, gdy osoba dopuszczona do wykonywania działalności edukacyjnej jest ponownie zaangażowana do prowadzenia zajęć, a przerwa między kolejnymi umowami cywilnoprawnymi nie przekroczyła 6 miesięcy.

§ 5

Zasady bezpiecznych relacji między pracownikami Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego a małoletnimi

 

1. Zasady relacji między pracownikami  ZPKWW a małoletnimi:

1. pracownicy ZPKWW traktują małoletnich z szacunkiem i cierpliwością,
2. niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletnich jakichkolwiek form przemocy,
3. pracownicy ZPKWW są zobowiązani do utrzymywania profesjonalnych relacji z małoletnimi przy zastosowaniu działań i komunikatów adekwatnych do sytuacji, wieku małoletniego i jego stopnia rozwoju,
4. małoletni ma prawo zgłosić niewłaściwe zachowanie oraz ma prawo oczekiwać odpowiedniej reakcji na zgłoszenie,
5. odpowiedzialność za małoletnich podczas korzystania z oferty edukacyjnej ZPKWW (w tym Ośrodków Edukacji Przyrodniczej w Chalinie i Lądzie) ponoszą ich opiekunowie. Pracownik ZPKWW nigdy nie pozostaje sam z małoletnimi podczas wykonywania swoich obowiązków służbowych.

2. Zasady komunikacji między pracownikiem ZPKWW a małoletnim:

1. komunikacja między pracownikiem ZPKWW a małoletnim powinna być prowadzona z zachowaniem szacunku, cierpliwości, uważności i zrozumienia,
2. informacje i odpowiedzi udzielane małoletnim powinny być udzielane w sposób adekwatny do ich wieku i sytuacji,
3. komunikacja z małoletnim powinna się odbywać w sposób, który nie będzie go zawstydzać, lekceważyć ani obrażać,
4. pracownik ZPKWW nie może krzyczeć na małoletniego, z wyjątkiem szczególnych przypadków wynikających z bezpieczeństwa małoletniego,
5. kontakt pracownika ZPKWW z małoletnimi powinien odbywać się wyłącznie w ramach obowiązków służbowych i dotyczyć tylko celów mieszczących się w zakresie tych obowiązków,
6. pracownicy ZPKWW są zobowiązani do utrzymania kontaktów z małoletnimi za pośrednictwem rodzica lub opiekuna, kanałami służbowymi.

3. Zasady prywatności małoletniego:

1. małoletni ma prawo do poszanowania prywatności, pracownicy ZPKWW podejmują działania z uwzględnieniem tej zasady,
2. pracownicy ZPKWW nie mogą ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych,
3. pracownicy ZPKWW nie mogą utrwalać wizerunku małoletnich (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych,
4. utrwalanie wizerunku małoletnich jest możliwe wyłącznie na potrzeby działalności ZPKWW, za zgodą rodzica, opiekuna lub nauczyciela, która jest udzielana w formie ustnej lub pisemnej,
5. zasady gromadzenia i przechowywania danych osobowych uczestników zajęć, wydarzeń i konkursów organizowanych przez pracowników ZPKWW zawarte są w „Polityce bezpieczeństwa danych osobowych w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego”.

4. Zasady fizycznego kontaktu pracowników ZPKWW z małoletnimi:

1. kontakt fizyczny z małoletnimi nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy,
2. dopuszczalny jest fizyczny kontakt pracownika ZPKWW z małoletnim, który spełnia zasady bezpiecznego kontaktu, jest uzasadniony okolicznościami i nie prowadzi do krzywdzenia małoletniego (np. pomoc w wykonaniu zadania, zabawa, odpowiedź na potrzeby małoletniego, udzielenie pierwszej pomocy, sytuacje zagrożenia życia),
3. pracownikowi ZPKWW nie wolno bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej małoletniego,
4. pracownik ZPKWW nie może dotykać małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.

5. Zasada równego traktowania:

1. pracownicy ZPKWW są zobowiązani do równego traktowania małoletnich ze względu na ich płeć, orientację seksualną, stan zdrowia, szczególne potrzeby związane z niepełnosprawnościami, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopoglądowy,
2. pracownicy ZPKWW są zobowiązani do unikania faworyzowania małoletnich bez względu na przyczynę.

6. Zakaz stosowania wobec małoletniego zachowań niedozwolonych:

1. w obecności małoletnich zabronione są jakiekolwiek niestosowne zachowania, w szczególności używania wulgarnych słów, gestów lub żartów, kierowania obraźliwych uwag lub gróźb pod adresem małoletniego lub innych osób, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności lub atrakcyjności seksualnej, nadużywanie w stosunku do małoletniego władzy, używanie w stosunku do małoletniego jakiejkolwiek formy przemocy,
2. pracownikowi ZPKWW nie wolno nawiązywać z małoletnim jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, ani składać mu propozycji o nieodpowiednim charakterze,
3. pracownikom ZPKWW nie wolno oferować małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych itp., jak również używać ich w obecności małoletnich.

 

§ 6

Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego

 

1. Pracownicy ZPKWW w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na symptomy krzywdzenia małoletnich.
2. Formy krzywdzenia:

1. przemoc fizyczna – czyli celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być m. in. złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne. Przemoc fizyczna powoduje lub może spowodować utratę zdrowia bądź też zagrażać życiu;
2. przemoc emocjonalna – czyli powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie małoletniego, nieustanna krytyka, wciąganie małoletniego w konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, stawianie małoletniemu wymagań i oczekiwań, którym nie jest on w stanie sprostać;
3. przemoc seksualna – czyli angażowanie małoletniego w aktywność seksualną przez osobę dorosłą, w tym wykorzystywanie seksualne, które odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie małoletniego, współżycie z małoletnim) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie małoletniemu materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas;
4. przemoc ekonomiczna – czyli niezapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka, m.in. odpowiedniego odżywiania, ubrania, potrzeb edukacyjnych czy schronienia, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom;
5. zaniedbywanie – czyli niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych małoletniego przez rodzica lub opiekuna prawnego, niezapewnienie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, braku dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego.

3. Uwagę pracownika ZPKWW powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania:

1. dziecko ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić,
2. podawane przez dziecko wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp., dziecko często je zmienia,
3. pojawia się niechęć przed udziałem w zajęciach uwzględniających ćwiczenia fizyczne,
4. dziecko nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody,
5. dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła,
6. dziecko boi się rodzica lub opiekuna,
7. dziecko boi się powrotu do domu,
8. dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone,
1. dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.,
10. dziecko moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób,
11. nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania dziecka.

4. W przypadku, gdy pracownik ZPKWW zauważy jakiekolwiek zachowanie innej osoby noszące znamiona krzywdzenia małoletniego, ma obowiązek w pierwszej kolejności podjąć działania zmierzające do wyeliminowania takich działań, w szczególności zawiadomić o sytuacji Dyrektora ZPKWW, który podejmuje interwencję.
5. W przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez innego małoletniego przebywającego na zajęciach w ZPKWW należy zgłosić problem opiekunowi grupy lub rodzicom obu małoletnich.
6. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest małoletni w wieku od 13 do 18 lat, a jego zachowanie stanowi czyn karalny bądź przestępstwo, należy zgłosić to Dyrektorowi ZPKWW, a następnie Dyrektor ZPKWW informuje o zdarzeniu właściwy miejscowo sąd rodzinny lub policję poprzez pisemne zawiadomienie.
7. Jeśli osobą krzywdzącą małoletniego jest osoba dorosła nie będąca pracownikiem ZPKWW (rodzic, opiekun, osoba postronna itp.) należy zgłosić to Dyrektorowi ZPKWW, przełożonemu opiekuna bądź (w przypadku przestępstwa) powiadomić odpowiednie organy (sąd rodzinny, policja lub prokuratura).
8. W przypadku, gdy zgłoszono krzywdzenie małoletniego przez pracownika ZPKWW, wówczas osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z małoletnimi (nie tylko z pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
9. W wypadku zidentyfikowania oznak krzywdzenia małoletniego przez pracownika ZPKWW, Dyrektor ZPKWW podejmuje rozmowę z rodzicami/ opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując do szukania pomocy.
10. W przypadku, gdy pracownik ZPKWW dopuścił się krzywdzenia małoletniego, Dyrektor ZPKWW powinien zbadać wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności wysłuchać osobę podejrzewaną o krzywdzenie, małoletniego oraz innych świadków zdarzenia.
11. Dyrektor ZPKWW informuje rodziców lub opiekunów o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (prokuratura, policja, sąd rodzinno-opiekuńczy lub najbliższy ośrodek pomocy społecznej). Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
12. W przypadku podejrzenia, że życie małoletniego jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu, pracownik ZPKWW niezwłocznie powiadamia odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 999 (pogotowie ratunkowe), a następnie informuje o tym Dyrektora ZPKWW.
13. W przypadku zauważenia krzywdzenia małoletniego należy uzupełnić Kartę Interwencji, której wzór stanowi załącznik nr 4. W wypadku potwierdzenia się podejrzeń wobec pracownika ZPKWW, Kartę załącza się do jego akt osobowych.
14. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
15. W przypadku, gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa małoletniego zgłosili rodzice/ opiekunowie małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować rodziców/ opiekunów małoletniego na piśmie.

 

§ 7

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet

 w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

 

1. Program ofert edukacyjnych realizowanych przez ZPKWW dla małoletnich nie wymaga dostępu do sieci Internetowej.

 

§ 8

Zasady ochrony wizerunku dziecka i danych osobowych małoletnich

 

1. ZPKWW uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych zapewnia ochronę wizerunku dziecka, zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych małoletnich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
2. Informacje o zakresie wykorzystania i rozpowszechniania wizerunku dziecka oraz danych osobowych małoletnich zawierane są w regulaminach wydarzeń organizowanych przez ZPKWW. Rodzice, opiekunowie zobowiązani są do zapoznania się i zaakceptowania warunków regulaminu, a tym samym wyrażenia zgody na udostępnienie wizerunku dziecka i danych osobowych małoletniego. Brak zgody na rozpowszechnienie wizerunku dziecka oraz danych osobowych małoletnich wymaga pisemnej rezygnacji rodzica, opiekuna.

 

§ 9

Monitoring i aktualizacja stosowania Standardów ochrony małoletnich

 

1. Co najmniej raz na dwa lata jest dokonywany monitoring stosowania Standardów.
2. W ramach monitoringu wyznaczony przez Dyrektora ZPKWW pracownik przeprowadza ankietę stosowania Standardów wśród pracowników (załącznik nr 5), a następnie wyniki przekazuje Dyrektorowi ZPKWW w formie raportu (załącznik nr 6).
3. Na podstawie raportu Dyrektor ZPKWW dokonuje oceny Standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami, wprowadzając do nich niezbędne zmiany.
4. Pracownicy ZPKWW mogą proponować Dyrektorowi ZPKWW zmiany zapisów Standardów.

 

§ 10

Przepisy końcowe

 

1. Standardy ochrony małoletnich wchodzą w życie z dniem podpisania.
2. Standardy są dostępne dla pracowników, małoletnich i ich opiekunów w sekretariacie ZPKWW, Ośrodkach Edukacji Przyrodniczej w Chalinie i Lądzie, na stronie internetowej ZPKWW, (wersja pełna i skrócona dla małoletnich –załącznik nr 7) oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.

 

Dyrektor ZPKWW

(-)Rafał Śniegocki

 

Do pobrania:

Zarządzenie w sprawie: wprowadzenia Standardów ochrony małoletnich w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

Oświadczenie pracownika - Załącznik nr 1

Zasady bezpiecznego naboru pracowników - Załącznik nr 2

Oświadczenie - Załącznik nr 3

Karta interwencji - Załącznik nr 4

Monitoring standardów - ankieta - Załącznik nr 5

Raport z monitoringu standardów - ankieta - Załącznik nr 6

Wersja skrócona - Załącznik nr 7